"Kalkınma Ajansları 2023 Yılı Genel Faaliyet Raporu"ndan derlenen bilgiye göre, ülke genelinde 26 kalkınma ajansı faaliyette bulunuyor.
Ajanslar, bölgesel kalkınmanın lokomotifi ve destekçisi olarak stratejik rol üstleniyor. Bu kuruluşlar, sorumlu oldukları bölgelerin potansiyelini ve stratejik hedeflerini belirleyerek uygulamaya aldıkları mali ve teknik destek programlarıyla sürdürülebilir kalkınma için ihtiyaç duyulan altyapı ve kabiliyetleri ülkeye kazandırıyor.
Türkiye'nin yerel değerlerini harekete geçirerek kalkınmada ivme kazandırıcı bir unsur vazifesi görmesi için ajanslar eliyle bugüne kadar 25 bin 948 projeye 75,5 milyar lira destek sağlandı.
Cazibe merkezleri de tematik sektörler de desteklendi
Ajanslar, geçen yıl bölgelerin farklı alanlarda kabiliyetlerinin, potansiyelinin ve ihtiyaçlarının belirlenmesine ve harekete geçirilmesine ışık tutan 235 analiz, araştırma, strateji ve rapor hazırladı.
Söz konusu kuruluşlar, mali, teknik ve yenilikçi destek programlarıyla yereldeki aktörlere destek verdi.
Ajanslar tarafından 2023'te mali destek programları kapsamında 115 projeye yaklaşık olarak 356 milyon lira destek sağlandı ve söz konusu projelerin eş finansman dahil bütçesi 710,5 milyon lira oldu.
Teknik destek programları kapsamında 299 projeye yaklaşık olarak 9,8 milyon lira, yenilikçi destek programları kapsamında da 47 projeye yaklaşık 69,7 milyon lira destek sağlandı.
Ayrıca, 2023'te tematik bölgesel kalkınma programlarından Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında 5 proje için 256,8 milyon lira, Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı kapsamında 94 proje için 226 milyon lira, Üreten Şehirler Destek Programı kapsamında 4 proje için 35,7 milyon lira, Kurumsal Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik Destek Programı kapsamında da 4 projeye 26,8 milyon lira destek için sözleşme imzalandı.
Deprem bölgesinde kritik görevler
Kahramanmaraş merkezli geçen yıl meydana gelen depremlerden etkilenen illerde ortaya çıkan ihtiyaçların hızlı tespiti ve sosyoekonomik toparlanmanın bir an önce gerçekleşebilmesi için kalkınma ajansları aktif görev aldı. Ajanslar öncülüğünde hazırlanan "Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Deprem Bölgesi ve Türkiye Ekonomisine Etkisi Raporu" ile "Sanayi Tesislerinde Hasar Tespit Raporu" afetin meydana getirdiği tahribatın kapsamlı şekilde ele alınmasını ve anlaşılmasını sağladı.
Bu illerde "Bölgesel Kalkınma Odaklı Toparlanma Acil Eylem Programı" (BOTAP) ilan edildi. BOTAP kapsamında 53 proje için 732 milyon lira destek verildi.
Geçen yıl sözleşmeye bağlanan toplam destek tutarı ise 621 proje için 1,7 milyar lira oldu.
Teklif çağrıları aracılığıyla 40 proje destek almaya hak kazanırken bunlara ayrılan tutar 116,9 milyon lira seviyesinde gerçekleşti. Finansman destekleri kapsamında 39 projeye 59,6 milyon lira destek verildi.
Bölgelerin kalkınması ve rekabet gücü açısından önemli fırsatlardan yararlanılması, ekonomiye yönelik tehdit ve risklerin önlenmesi, yenilik ve girişimcilik kapasitesinin geliştirilmesi amacıyla yapılan fizibilite çalışmalarına da 4,6 milyon lira katkı sağlandı.
Ayrıca, proje teklif çağrısı yöntemi uygulanmadan 17 güdümlü proje uygulamasına verilen desteğin tutarı 175 milyon lira oldu.
Yatırım destek ofislerine yatırımcı çekme rolü
Ajanslar bünyesinde faaliyet gösteren yatırım destek ofisleri (YDO) ise yeni yatırımlar için adımlar attı. Gerekli idari işlemlerin mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilmesine katkı sağlayan ofisler, yerli ve yabancı yatırımcılara danışmanlık hizmeti verdi. Bölgelerin yatırım olanaklarını tanıtmak ve bilinirliğini artırmak için yurt içi ve dışında çeşitli faaliyetlerde bulunan YDO'lar, 2023'te 39 yatırımcının izin ve ruhsat işlemlerine yardımcı oldu. Bunlardan 15'inin izin ve ruhsatlandırma tamamladı. Ayrıca, 7 teşvik belgesinin kapatma işlemi bu ofisler aracılığıyla yapılırken 20 bin 105 kişi veya kuruma bilgilendirme ve danışmanlık hizmeti sunuldu.